Το Κέντρο Έρευνας και Αξιολόγησης Σχολικών Βιβλίων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων (ΚΕΑΣΒΕΠ) δραστηριοποιείται:
- Στην έρευνα και αξιολόγηση παιδαγωγικών πόρων (προγραμμάτων σπουδών, σχολικών βιβλίων, έντυπου και ψηφιακού υλικού κ.λπ.)
- Στην οργάνωση, σε τακτά διαστήματα, σεμιναρίων με θέμα τα μεθοδολογικά ζητήματα της έρευνας και αξιολόγησης των παραπάνω πόρων για τους ερευνητές και τις ερευνήτριές του
- Στη συλλογή των παραπάνω πόρων, του παρελθόντος και σύγχρονους, καθώς και βιβλιογραφίας.
Αναλυτικότερα:
- ΈΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ
(ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ, ΕΝΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Κ.ΛΠ.)
- Ερευνητικό πρόγραμμα με θέμα την «έρευνα και αξιολόγηση των σχολικών βιβλίων και συνεπικουρικά των Α.Π.Σ. και του επίσημου λογισμικού του μαθήματος της Ιστορίας στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση»
(συντονιστής: Κυριάκος Μπονίδης, ατομικές και ομαδικές έρευνες, έναρξη: 2015- λήξη: 2017)
Σκοπός του προγράμματος είναι:
α) οι ερευνητές και οι ερευνήτριες του ΚΕΑΣΒΕΠ, αφενός, να ερευνήσουν σφαιρικά και να αξιολογήσουν τα σχολικά βιβλία, αλλά συνεπικουρικά και τα προγράμματα σπουδών και το λογισμικό του μαθήματος της Ιστορίας και, αφετέρου, να καταδείξουν τα διαφορετικά επίπεδα, τις επιμέρους πτυχές και προσεγγίσεις και, συνακόλουθα, τη δυνατότητα χρήσης ποικίλων μεθοδολογικών εργαλείων στην έρευνα των παραπάνω κειμένων.
β) να συμβάλει στη συζήτηση αναφορικά με το «θεωρητικό» και «μεθοδολογικό ζήτημα», αλλά και το «εμπειρικό» ζήτημα της έρευνας των σχολικών βιβλίων και των προγραμμάτων σπουδών.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τις παρακάτω θεματικές:
- Έρευνα της διαδικασίας συγγραφής, παραγωγής και εισαγωγής των βιβλίων Ιστορίας στη διδακτική πράξη (η πολιτική διάστασή τους).
- Η έρευνα του Α.Π.Σ., των βιβλίων και του επίσημου λογισμικού του μαθήματος της Ιστορίας ως κείμενα:
- Τα σχολικά βιβλία Ιστορίας ως informatoria
- Τα σχολικά βιβλία Ιστορίας ως pädagogica και didactica (η παιδαγωγική- διδακτική-μεθοδολογική διάστασή τους)
- Τα σχολικά βιβλία Ιστορίας υπό το πρίσμα της Παιδαγωγικής της Ειρήνης (η παιδαγωγική-πολιτική ή κοινωνικοψυχολογική -διεθνής διάστασή τους).
- Το πολιτικό-ιδεολογικό ζήτημα του περιεχομένου των σχολικών βιβλίων Ιστορίας ως politicum με «κριτική» έρευνά τους (η παιδαγωγική– πολιτική-κοινωνιολογική διάστασή τους)
- Η κατασκευή της υποκειμενικότητας των μαθητών και μαθητριών στο λόγο των σχολικών βιβλίων (η κοινωνικοψυλογική και εκπαιδευτικο-κοινωνιολογική διάστασή τους)
- Αξιολογική έρευνα της άποψης των ομάδων αποδοχής για τα σχολικά βιβλία Ιστορίας: οι εμπειρίες και οι απόψεις εκπαιδευτικών και μαθητών/τριών γι’ αυτά (η διάσταση της χρήσης στην πράξη και η αξιολογική διάστασή τους)
- Έρευνα του «κύκλου ζωής» επίμαχων βιβλίων Ιστορίας. δύο μελέτες περίπτωσης:
- Αξιολόγηση, βάσει κριτηρίων, του «επίσημου» εκπαιδευτικού λογισμικού που παρήχθη για την υποστήριξη της διδασκαλίας του μαθήματος της Ιστορίας στις τάξεις του Γυμνασίου.
- Ιστορική έρευνα σχολικών βιβλίων
(συντονιστές: Κυριάκος Μπονίδης, Βασίλης Φούκας, ατομικές και ομαδικές έρευνες, έναρξη: 2015-)
Έρευνα σχολικών βιβλίων της μεταρρύθμισης του 1917, της περιόδου της δικτατορίας του Μεταξά, της ψυχροπολεμικής και τηςμεταπολιτευτικής περιόδου
- Έρευνα Προγραμμάτων Σπουδών και διδακτικών πακέτων
(συντονιστής: Κυριάκος Μπονίδης, ατομικές έρευνες, έναρξη: 2015-)
- Η ενοποίηση της γνώσης στο ΔΕΠΠΣ, ΑΠΣ και στα διδακτικά πακέτα των «φιλολογικών» μαθημάτων του Γυμνασίου
- Τα Προγράμματα Σπουδών και τα διδακτικά πακέτα της Νεοελληνικής Γλώσσας του Γυμνασίου.
- Τα προγράμματα σπουδών και τα σχολικά βιβλία των Θρησκευτικών.
- Προγράμματα Σπουδών και εκπαιδευτικό υλικό Εκπαίδευσης Ενηλίκων (συντονιστής: Γιώργος Ζαρίφης, έναρξη: 2015- λήξη: 2017)
Η ανάπτυξη των ερευνητικών προγραμμάτων
Τα ερευνητικά προγράμματα αναπτύσσονται στο ΚΕΑΣΒΕΠ ως εξής:
Τα μέλη του ΚΕΑΣΒΕΠ (πανεπιστημιακοί, μεταδιδάκτορες, διδάκτορες, υποψήφιοι διδάκτορες και κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών) εργάζονται στο πλαίσιο ευρύτερων ομάδων με κοινό θέμα και συντονιστή ή συντονίστρια ένα μέλος που εκλέγουν. Στο πλαίσιο αυτών των ομάδων αναλαμβάνουν τη διεξαγωγή ομαδικής ή ατομικής έρευνας βάσει των ενδιαφερόντων και των μεθοδολογικών εργαλείων που γνωρίζουν ή επιθυμούν να εκπαιδευτούν και να χρησιμοποιήσουν.
Οι επιμέρους αναλύσεις μπορεί να είναι ποιοτικές, ερμηνευτικές, κριτικές ή αποδομιστικές ή και ποσοτικές. Οι ερευνητές και οι ερευνήτριες ανάλογα με το θέμα τους και τις παραδοχές τους χρησιμοποιούν τη συνέντευξη, την παρατήρηση, τις ομάδες συζήτησης, το ερωτηματολόγιο, την ιστορική ερμηνευτική, την ποιοτική ή την ποσοτική ανάλυση περιεχομένου, την ανάλυση λόγου, την κριτική ανάλυση λόγου, την κοινωνική σημειωτική, τη γραμματική του οπτικού σχεδιασμού, τη σημειωτική κ.λπ.
Οι επιμέρους θεματικές ομάδες συναντιούνται σε τακτά διαστήματα, όπως και οι συντονιστές ή οι συντονίστριες, σε «διαλείμματα» ενημέρωσης και ανατροφοδότησης, ενώ ανά δίμηνο συναντιέται η ολομέλεια.
- ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗ ΒΟΗΘΗΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ
Το ΚΕΑΣΒΕΠ οργανώνει σεμινάρια σε θέματα ερευνητικής μεθοδολογίας και θεωρίας του σχολικού βιβλίου για τις ερευνητικές ομάδες ή για την ολομέλεια και λειτουργεί σαν εκπαιδευτικό κέντρο για νέους ερευνητές και νέες ερευνήτριες (φοιτητές και φοιτήτριες, προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς, υποψήφιους διδάκτορες, εκπαιδευτικούς κ.λπ.).
Ταυτόχρονα το ΚΕΑΣΒΕΠ διαθέτει υλικό της έρευνας, βιβλιογραφία και αρθρογραφία στις ομάδες.
- ΑΡΧΕΙΟ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΩΣ
Η βιβλιοθήκη του ΚΑΕΣΒΕΠ διαθέτει αρχείο σχολικών βιβλίων (ελληνικών, τουρκικών για τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης, αλβανικών, βουλγαρικών και τουρκικών, της ΠΓΔΜ κ.λπ.) και τράπεζα δεδομένων της έρευνας του σχολικού βιβλίου (βιβλία, αρθρογραφία, περιοδικά του Ινστιτούτου Georg Eckert, κατάλογο με καταγραφή της σχετικής έρευνας σε Ελλάδα και διεθνώς, κ.λπ.).